We schrijven regelmatig over het compliancevak. In deze bijdragen gaat het vaak om een bepaald inhoudelijk onderwerp, zoals bijvoorbeeld witwasbestrijding, zorgplicht, omzeiling van sancties of vertrouwenspersonen. Maar wat nu als je je nog afvraagt of het compliancevak wel iets voor jou is? Kan je dan voldoende met deze inhoudelijke artikelen en blogs? Misschien niet. Daarom schrijven we deze blog over het vak van de compliance officer.
Een jaar geleden beantwoordden we al eens de vraag waarom je in hemelsnaam compliance officer zou moeten willen worden. Dit blog legt de accenten misschien net even anders, maar waarschijnlijk is de inhoud goed vergelijkbaar en sluit het op elkaar aan. Aan de hand van vijf verschillende voordelen geven we antwoord op de titelvraag.
Onze ervaring is dat kiezen voor de functie van compliance officer kiezen is voor een afwisselende baan. Het ligt er overigens wel aan wat je er zelf van maakt, maar dat geldt eigenlijk voor alle functies. Iedere dag is er nieuws en zijn er ontwikkelingen die op enige manier met compliance te maken hebben. Dat zie je als je even goed nadenkt over wat compliance nu eigenlijk in essentie is. Er zijn verschillende definities in omloop en er is niet een eenduidige norm voor wat nu onder compliance valt en wat niet. Zeker is wel dat compliance altijd draait om regels in enige vorm en het gedrag van mensen. Letterlijk vertaald komt compliance neer op naleving, maar als we kijken naar de actuele opvattingen is dat een wat te enge omschrijving. In zijn algemeenheid gaat compliance veel meer om het versterken van vertrouwen en integriteit. En als je door die bril naar de dagelijkse ontwikkelingen kijkt, dan zie je plotseling allerlei ‘haakjes’ die met compliance te maken hebben.
Een voorbeeld zou kunnen zijn het recente nieuws dat veel hoogleraren van universiteiten in Nederland hun nevenfuncties niet hebben geregistreerd. Hoe raakt dat nu vertrouwen en integriteit? Zou je kunnen denken. Het punt is dat zonder dat dit inzicht er is, we met elkaar ook niet kunnen vaststellen of, en zo ja welke, risico’s er zijn op belangenverstrengeling. Het zou bijvoorbeeld zo kunnen zijn dat de hoogleraar ook een job heeft bij een internationaal vermaard adviesbureau en dat hij in zijn colleges alleen maar de opvattingen, producten en diensten van dat adviesbureau aanhaalt. In welke mate beïnvloedt zo’n nevenfunctie nu de academische onafhankelijkheid van de hoogleraar?
En dit is nog maar één actueel voorbeeld. Zo zijn er verschillende voorbeelden en onderwerpen te noemen die zeer relevant zijn voor onze maatschappij. Denk maar eens aan het gevaar van ondermijning van de rechtsstaat als misdrijven lijken te lonen en deze niet effectief worden aangepakt of de vraag in welke mate (persoons)gegevens vrijelijk kunnen worden gedeeld door allerlei organisaties, terwijl jij er zelf geen weet van hebt en dus ook alle controle verliest over deze vaak persoonlijke informatie. Je levert als compliance officer een relevante bijdrage aan de maatschappij en dat geeft een goed gevoel.
Maar compliance officer zijn (en blijven) is niet per se een eenvoudige opgave. Het stelt je eigenlijk dagelijks voor vragen waar je misschien niet direct het antwoord op weet. Of voor situaties waarin je even goed moet nadenken over je actie of reactie. Dat betekent dat het over het algemeen niet als een eenvoudig beroep wordt gezien. Maar zit je er eenmaal in en je raakt betrokken, dan voel je dat je op bijna dagelijkse basis jezelf aan het ontwikkelen bent. Je wordt per dag vakvolwassener omdat je iedere dag weer nieuwe dingen leert. Niet alleen op basis van eigen inzichten, maar zeker ook op basis van inzichten van anderen. Want één ding is wel zeker: als compliance officer zit je zeker niet 8 uur per dag in een eenzaam kantoortje met de deur dicht. Compliance officer zijn betekent mensen opzoeken, spreken, adviseren, meningen en argumenten uitwisselen, onderzoeken en evalueren. Als je het goed doet lever je als compliance officer een duurzaam toegevoegde waarde aan het als organisatie bereiken van de lange termijn doelen. Je bent veel meer een business enabler dan iemand die achter de kar hangt en de business remt. Commercie en compliance gaan samen, mòeten samen! Hierin ligt voor sommige compliance officers nog een aardige uitdaging verscholen.
Zeker in het verleden werd vaak gedacht dat met een stevig inhoudelijke opleiding je prima als compliance officer aan de slag kon. De ervaringen leren, dat kennis echter niet voldoende is. Naast kennis heb je ook de juiste vaardigheden en competenties nodig. Het gaat om het effectief beïnvloeden van de juiste mensen binnen en buiten de organisatie. Dan kom je met kennis alleen niet ver. Het gaat erom dat je de juiste toon aanslaat, dat je mensen weet te inspireren en motiveren om iets te doen waarvan ze in eerste instantie niet het idee hadden dat dat het beste was. Het gaat niet alleen om het blijven ontwikkelen en aanscherpen van je eigen vaardigheden, maar ook om het ontwikkelen van een toekomstgerichte, integere organisatie, waarin mensen met plezier hun bijdrage leveren aan de lange termijn doelen en de gerechtvaardigde belangen van alle stakeholders. Als het goed is ben je als compliance officer de centrale figuur als het gaat om het bijhouden van interne en externe ontwikkelingen en de vraag hoe je daar als organisatie zo goed en adequaat mogelijk mee omgaat. Kansen, ontwikkelingen, zwaktes en bedreigingen zien is niet alleen een domein voor de raad van bestuur, maar zeker ook van de compliance officer.
Ondanks dat het compliancevak pas in de jaren negentig van de vorige eeuw zijn intrede deed in Nederland heeft het zich in een relatief korte tijd enorm ontwikkeld. Met name in de financiële sector is compliance redelijk gemeengoed geworden. Gelukkig zien we dat ook buiten de financiële sector het denken over het belang van compliance, integriteit en vertrouwen steeds meer voet aan de grond krijgt. Dat betekent voor ons dat we als maatschappij ook stappen maken. Tegelijk zijn we er ook van overtuigd dat er nog veel werk te verzetten is in praktisch alle sectoren. Er zijn dus voldoende kansen als je aan de slag wilt en daarmee ook voldoende kansen op ontwikkeling en carrière in dit vakgebied.
We hebben jou met deze blog een beeld gegeven van onze motivatie om in dit mooie vakgebied aan de slag te zijn. Nog geen dag spijt hebben we van de keuze die we jaren geleden al hebben gemaakt. Lijkt het jou ook een idee om je te oriënteren op het compliancevak? Kijk dan eens op onze website voor meer informatie. Ook nodigen we jou uit om contact met ons op te nemen als je het eens over jouw specifieke situatie en mogelijkheden wilt hebben.
Door Loek Moerman en Eric Schuiling, Nederlands Compliance Instituut
