Op dinsdag 9 oktober was ik aanwezig bij de eerste voorstelling in een reeks van drie theatercolleges van Universiteit Nyenrode in Theater Orpheus in Apeldoorn. Edgar Karssing verzorgde in een volle zaal een zeer interessant lesje Maatschappijleer. Samen met violiste Diamanda Dramm maakte hij wederom indruk met zijn goed doortimmerde verhaal. In deze blog een aantal interessante inzichten, zonder de ambitie volledig te zijn of alles te verklappen…
Vreedzaam samenleven en vruchtbaar samenwerken
De avond begon met het verhaal van opa over het gevecht in ieder mens tussen de goede en slechte wolf. Het lijkt logisch om je kleinzoon te adviseren vooral de goede wolf te voeden zodat de goede wolf het gevecht wint. Echter: wat gebeurt er als je de goede wolf voedt? Welk gedrag lokt dat uit bij de slechte wolf?
Hiervoor kunnen we terecht bij de filosofie. Dit vakgebied houdt zich bezig met de vraag hoe we als mensen vreedzaam kunnen samenleven en vruchtbaar kunnen samenwerken. De filosoof Thomas Hobbes schetste een wereld waarin zonder leviathan als almachtige ‘toezichthouder’ het leven akelig, beestachtig en kort wordt. Een oorlog van allen tegen allen. Een situatie waarin we niet terecht willen komen. Maar is deze Leviathan de oplossing? Hoeveel moderne Leviathans kunnen we nu al onderscheiden? Bijvoorbeeld als toezichthoudende organen in de financiële sector of de zorg?
Adam Smith wordt gezien als de vader van de moderne economie. Edgar bracht drie boeken van de hand van Smith in verband met de drie ‘oplossingsrichtingen’ die zijn te formuleren om met elkaar als mensen vreedzaam samen te leven en vruchtbaar samen te werken:
Bij alle drie de oplossingen plaatste Edgar zijn overwegingen en bedenkingen. Ja, ook bij ethiek als dé oplossing! Vormen zij stuk voor stuk wel het antwoord op de vraag hoe we een oorlog van allen tegen allen kunnen voorkomen? Of moeten we het wellicht meer zoeken in de balans tussen deze drie?
Een waardevolle avond
De Verenigde Naties hebben in september 2015 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) geformuleerd met als doel een eind te maken aan armoede, ongelijkheid en klimaatverandering in de wereld. Ondanks dat hij doel nummer 16 beschrijft als zijn lievelingsdoel, zou Edgar zichzelf niet zijn als hij er niet een 18e SDG aan zou willen toevoegen. Hij breekt een lans voor het bevorderen van vriendschap tussen alle mensen op de wereld. Zou ons dit al niet een hoop ellende kunnen besparen? Zou dit ook een goede start kunnen zijn voor het vreedzaam samenleven en vruchtbaar samenwerken?
Met een interessante verkenning van wat vriendschap nu eigenlijk is en wat voor gevolgen een breed gedeelde vriendschap zou kunnen hebben op de wereld maakte Edgar zijn punt zeer duidelijk. Een letterlijk waardevolle avond. Voor herhaling vatbaar voor een nog groter publiek!
Wil je Edgar en Diamanda ook zien optreden?
Je kunt je aanmelden voor de bijeenkomst NCI-UNIEK ‘Als de oplossing het probleem is’ op 22 november in de Wapenzaal van Kasteel Nyenrode. We reflecteren op het laatste boek van Edgar Karssing ‘Als de oplossing het probleem is. Compliance met een moreel kompas’. Ontmoeten we elkaar daar?
