Peter Westdijk
‘The art of war’ is een heel bekende verzameling oorlogswijsheden die aan Sun Tzu wordt toegeschreven. De nodige oorlogsfilms en oosterse vechtfilms bevatten nog steeds wijsheden van Sun Tzu. Dus toen ik een heel mooie uitgave vond, moest ik die wel aanschaffen. En lezen.
Al lezend zag ik een parallel met het werkveld van de compliance officer die vanuit zijn of haar tweedelijns vakkennis de eerste lijn wil overtuigen van vereiste veranderingen bijvoorbeeld. Is dat niet een soort van oorlog tegen bestaand of ongewenst gedrag?
Oke, het gaat wel wat ver om het werk van de compliance officer als ‘oorlog’ te bestempelen, maar het gaat even om het idee. Want ik zie mogelijkheden om de wijsheden van Sun Tzu te vertalen naar ons werk, ons werkveld en onze werkwijzen als compliance officer. Want geef het maar toe: soms voelt het werk echt wel als een strijd. Tegen budgetten, tijdsdruk, onwil, andere belangen en prioriteiten en soms ook gewoon tegen ‘die ene’.
Wat Sun Tzu zei
De wijsheden van Sun Tzu zijn verdeeld in 13 hoofdstukken met elk een eigen thema, waar een verschillend aantal ‘wijsheden’ omheen is verzameld. Die 13 thema’s zijn (vertaald, bron Wikipedia):
Wat Sun Tzu bedoelt
‘The art of war’ is waarschijnlijk meer dan tweeduizend jaar oud. Volgens mij stond compliance toen nog ‘in de kinderschoenen’, dus zal Sun Tzu dit ook niet bedoeld hebben als lesmateriaal voor compliance officers. Maar ik kan het niet laten om een poging te doen om over een ‘art of compliance’ na te denken, vanuit de oude wijsheden van de grote Sun Tzu. Hoe zou je zijn wijsheden kunnen vertalen naar ons vak?
Omgeving
De bedrijfscultuur bepaalt deels hoe je als compliance officer kan en mag opereren en ook wat wel en niet bijdraagt aan de acceptatie van je boodschap. En de acceptatie van je boodschap is een essentiële basis voor de effectiviteit van je inspanningen. De wet van Maier stelt (terecht) E = K*A:Effect = kwaliteit maal acceptatie. En acceptatie wordt door vele dingen bepaald, door jou als boodschapper, maar ook door de aard en samenstelling van je doelgroep/toehoorders. Sun Tzu stelde tweeduizend jaar geleden al dat een goede generaal de omgeving moet (laten) verkennen en de resultaten mee moet nemen in zijn analyse en strategie. En waarop richten wij als compliance officer onze pijlen? Te vaak (in mijn ogen) is dat meer de harde vakkennis, waardoor je feitelijk je afstand tot de doelgroep verder vergroot. Eens, dit is een versimpeling van zaken, maar de kernboodschap is dat de compliance officer eerder inside-out denkt dan outside-in. En daar is winst te behalen!
Effect en effort
In ‘Slag leveren’ waarschuwt Sun Tzu tegen langdurige campagnes, omdat die te veel resources vereisen. Doen wij als compliance officer dat ook? Snappen wij dat langlopende awareness-programma’s ook geld en tijd en moeite kosten? En houden we daar dan rekening mee bij het bepalen van het beoogde nut? Staan effect en effort altijd in de juiste verhouding tot elkaar? En als dat niet zo is, gaan we dan over op een andere aanpak die beter past bij de omstandigheden? Omstandigheden als verzadiging en de spanningsboog van de deelnemers?
In mijn dagelijkse praktijk zie ik persoonlijk een groot verschil in aanpak: de keuze tussen een formele standaardrapportage en persoonlijke menselijke interactie. Tussen mailen en bellen. Wat is het nut van elke maand ‘oranje’ rapporteren en elke keer opnieuw vertellen dat het nog niet ‘op orde’ is? En hoeveel energie kost het je om je elke keer weer op te laden voor die vergadering om dezelfde discussie opnieuw te voeren?
‘Variaties in tactiek’ en ‘Bewegingen’ zijn leerzame lessen om je eigen energielevel niet uit te putten en je resultaten toch te behalen. Door vanuit een goed voorbereide strategie of plan te werken en dat waar nodig aan de ander aan te passen, rekening houdend met alle omstandigheden.
Kennis is macht
Het gaat voor de compliance functie wat ver om spionnen in te zetten maar het verkrijgen van kennis over het ’terrein’ en de ‘kracht en zwakte’ is wel belangrijk. Een simpele invulling hiervan is gewoon een gesprekje met je doelgroep, met de eerste lijn, met het team waar veranderingen nodig zijn. Maak kennis met het team, peil hun mindset en context en stem op die manier je boodschap en de manier waarop je die gaat brengen en bij wie af op je doelgroep. Dit verhoogt de acceptatie en voorkomt een nodeloos hoge effort en een tegenvallend resultaat.
We weten van onze vakanties in het buitenland dat mensen heel positief reageren als je oprecht geïnteresseerd bent in hun gebruiken en hun cultuur en als je probeert hun taal te spreken. Al is het maar als je een brood gaat kopen, of een biertje bestelt. Waarom doen we dat in ons dagelijks werk niet of niet voldoende? Waarom verdiepen we ons niet op dezelfde manier in die dwarsliggende eerste lijn die het afgelopen kwartaal alweer de controls niet goed heeft uitgevoerd?
The art van compliance?
Het boek van Sun Tzu gaat over fysieke strijd tegen een vijand, over oorlog voeren, over veroveren en verslaan. Met enige fantasie en positivisme vertaal ik dat naar de struggle die we als compliance officer soms hebben om onze organisaties ervan te overtuigen dat sommige dingen anders moeten, om wat voor reden dan ook.
Vanuit die optiek vormen de wijze oorlogslessen van Sun Tzu evenzeer waardevolle tips voor de compliance officer om succesvol te zijn in zijn of haar rol. De Chinese leermeester zei al over ’the art of war’:
‘De kunst van het oorlogvoeren is van vitaal belang voor de Staat. Het is een zaak van leven en dood, de weg naar veiligheid or naar chaos. En dus een onderwerp dat onder geen beding kan worden genegeerd.’
Wordt het dan niet eens tijd om ’the art of compliance’ uit te werken? Want die is van vitaal belang voor de organisatie?
Om in stijl te blijven: als NCI pakken we die handschoen graag op! Wordt vervolgd?
