Wie kent niet één of meerdere mensen die het allemaal wel goed bedoelen, maar bij wie je het liefste toch wat uit de buurt blijft? Ik kan wel een paar mensen opnoemen. Ze kosten handenvol energie. Niet dat ze niet aardig zijn of zo, zeker niet. Maar het is simpelweg te vermoeiend om er al te lang mee samen te zijn of samen te werken.
Hoe kun je nu voorkomen dat jij degene bent voor wie mensen liever een blokje omlopen? In welke mate zien mensen jou als compliance officer nu als vermoeiend en/of als energievreter? Immers, als mensen je uit de weg gaan, hoeveel invloed denk je dan dat je ècht kunt hebben op het versterken van integriteit in jouw organisatie? Waarschijnlijk minder dan wenselijk is.
De curling compliance officer
Het voor de hand liggende antwoord op de vraag hoe dit te voorkomen is natuurlijk: “Zorg dat je echte verbinding maakt met de mensen om je heen!” Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Want als je overloopt van betrokkenheid en enthousiasme, hoe houd je dan jezelf in de hand ter voorkoming van het risico dat je anderen te veel overvleugelt?
Eerder schreef mijn collega Cora al eens over de curling compliance officer. Tijdens onze opleidingen scoren we met deze briljante vinding nog altijd hoge ogen. Nagenoeg iedereen ziet deze tragische figuur voor zich. Tragisch gezien de toch altijd goede bedoelingen, maar tegelijk ook lage effectiviteit als compliance officer, juist als gevolg van deze goede bedoelingen. De curling compliance officer neemt te veel over van de eerste lijn en probeert actief alle problemen voor de eerste lijn weg te vegen.
Gun iedereen zijn eigen ellende
Een oud-collega zei wel eens: “Je moet iedereen zijn eigen ellende gunnen.” Een waarheid als een koe, maar hoe lastig is het? Je hebt als compliance officer immers vaak voldoende kennis, overzicht en inzicht om al lang van tevoren te kunnen zien dat het helemaal verkeerd loopt. Is het dan niet je verantwoordelijkheid om in actie te komen? Zeker, maar de vraag is wel: “Welke actie is het meest effectief?”
Het is logisch dat het alle hens aan dek is als er acute levensbedreigende situaties ontstaan. Dan gaan we niet zitten afwachten en doen we wat op dat moment gedaan moet worden om de acute dreiging het hoofd te bieden. Maar er kan geen sprake zijn van een voortdurende acute levensbedreigende situatie. En zelfs al zou dat wel zo blijken te zijn, dan is dat ook weer ‘het nieuwe normaal’. Je kunt een dergelijk niveau nu eenmaal niet voortdurend vast houden.
Juist de compliance officer zou gericht moeten zijn op de lange termijn waardecreatie van de onderneming, zoals het in de Nederlandse Corporate Governance Code staat beschreven. Vanuit dat perspectief is het dus dan ook goed naar de vraag te kijken welke actie op welk moment het meeste voor de hand ligt.
Geen oplossing zonder problemen
Vaak moet je tot de conclusie komen dan de snelle, korte termijn oplossing niet per se de meest voor de hand liggende optie is. Misschien wel de makkelijkste, maar niet de beste. Met het oog op de lange termijn en de zo beoogde eigen verantwoordelijkheid van de eerste lijn denk ik dat compliance officers eerder en meer op hun handen zouden moeten gaan zitten. Hiermee bedoel ik: “Laat de eerste lijn nu eens ervaren wat er gebeurt als er wordt gekozen voor de optie waarmee de compliance officer het niet (volledig) eens is.” Hoe veel problemen levert dit dan op? Wat is de uiteindelijke pijn die deze keuze veroorzaakt?
Pas als mensen een probleem ervaren staan ze over het algemeen open voor een oplossing. Voordat dat moment is aangebroken, is de kans groot dat je als compliance officer A hoort en B uitgevoerd ziet worden. Mijn tip? Monitoren, signaleren, rapporteren en vooral: De verantwoordelijkheid daar laten waar deze in de eerste plaats ligt. En dat is niet bij de compliance officer.
