Ongebruikelijke transacties

Dit is de vijfde blog in de blogreeks: Ontdekkingen van een junior compliance officer. In deze reeks vertel ik over wat mij is opgevallen in het compliance landschap.

Tijdens het leren voor mijn eindtoets van de Leergang Compliance Professional, kwam ik weer voorbij het hoofdstuk bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering. Ik vind dit een erg interessant onderwerp en ik deel graag met jullie wat ik hierover geleerd heb. Meteen een goede check of ik het goed begrepen heb 😉.

Om te beginnen, wat is witwassen? Het Anti Money Laundering Centre (AMLC) geeft de volgende definitie aan witwassen:

“Witwassen is het verbergen en/of een schijnbaar legale status geven aan een voorwerp (meestal geld of goederen) dat afkomstig is uit een misdrijf, zodat het  besteed en geïnvesteerd kan worden in de bovenwereld.”

Naar schatting wordt in Nederland jaarlijks naar schatting 16 miljard euro witgewassen. Daarom is het essentieel dat er toezicht is om dergelijke praktijken vroegtijdig op te sporen en te stoppen. Er zijn dan ook poortwachters nodig die het financiële stelsel beschermen. Wie onder de Wwft-plichtige instellingen vallen, is vastgelegd in artikel 1 van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).

De Financial Intelligence Unit Nederland (FIU-Nederland) heeft op haar website een lijst met meldersgroepen voor als je twijfelt of je meldingsplichtig bent.

Maar wanneer moet je als poortwachter dan melden? Dat is het geval als een transactie ongebruikelijk is. Een transactie kan als ongebruikelijk worden aangemerkt op basis van twee soorten indicatoren, objectieve en subjectieve indicatoren. De indicatoren kunnen per branche verschillen. Het Uitvoeringsbesluit Wwft 2018 heeft in bijlage 1 een overzicht voor banken en andere financiële ondernemingen. De FIU-Nederland omschrijft de indicatoren als volgt op haar website:

• Objectieve indicatoren zijn indicatoren die een concrete situatie voorschrijven die te allen tijde gemeld dient te worden, ongeacht de omstandigheden. Bijvoorbeeld een bepaald grensbedrag in het geval van een specifiek type
• Bij een subjectieve indicator is het professionele oordeel van de poortwachter bepalend. Deze indicator schrijft voor dat je als professional bepaalt of de transactie mogelijk gelinkt kan zijn aan witwassen, onderliggende delicten of terrorismefinanciering.

Ongebruikelijke transacties moeten onverwijld gemeld worden bij de FIU-Nederland.

Wat verder nog belangrijk is om te weten, is dat er een “tipping off-verbod bestaat”. Op de website van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) staat wat dit is:

“Een onderneming die een melding van een ongebruikelijke transactie heeft gedaan of nadere informatie heeft verstrekt aan FIU-Nederland, is op grond van artikel 23 Wwft verplicht tot geheimhouding hiervan, alsmede van het gegeven dat dit aanleiding kan geven tot nader onderzoek.”

De FIU-Nederland heeft een zeer belangrijke rol als het gaat om ongebruikelijke transacties. Op de website van de FIU-Nederland staat het volgende:

“De Financial Intelligence Unit-Nederland (FIU-Nederland) is op grond van  de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) het   centrale meldpunt waar verschillende instellingen, die verplicht zijn tot melden, ongebruikelijke transacties moeten rapporteren.”

De FIU-Nederland analyseert de ongebruikelijke transacties om te bepalen of een transactie verdacht is. Dit gaat dan naar bijvoorbeeld opsporingsorganisaties zoals de Nationale Politie en de FIOD. Ook kan het gestuurd worden naar inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Deze organisaties kunnen deze informatie gebruiken bij de verdere bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.

Met deze informatie heb ik getracht de basis van ongebruikelijke transacties uit te leggen en het verloop hiervan. Voor meer informatie verwijs ik je door naar de website van de FIU-Nederland.