Eric Schuiling
Ik betrap mezelf af en toe op een weinig optimistische kijk op de toekomst van de wereld. Als gevolg van de oorlogen in Oekraïne en Israël, maar ook als gevolg van andere grote ontwikkelingen als klimaat en veranderende machtsverhoudingen, neemt het aantal berichten met een waarschuwende toon behoorlijk toe. Is hier sprake van de zogenaamde ‘negativity bias’ of is er toch meer aan de hand? Op zich is het logisch dat de aard, kans en impact van risico’s in het algemeen aan verandering onderhevig zijn. Dat is dan ook misschien niet het probleem. Het probleem zit hem in mijn verwachting ten aanzien van de beheersbaarheid van deze risico’s en hoe we als mensen hiermee omgaan.
In deze blog roep ik compliance officers op om, analoog aan high politics, ook de kop eens boven het maaiveld van alledag te steken. Voordeel hiervan is dat je een bredere blik krijgt op wat er allemaal in de context van jouw organisatie gebeurt, op basis waarvan je jouw dagelijkse taken beter kunt uitvoeren. Laat ik eerst vertellen hoe ik op de term van high politics kom.
High politics
Onderweg naar ons kantoor luisterde ik naar de BNR podcast van Boekestijn en De Wijk, een podcast waarin de geopolitieke verhoudingen worden belicht en geanalyseerd. In de aflevering met als titel ‘de laatste waarschuwing’ werd de verbazing uitgesproken over het idee dat de politici in de aanloop naar de verkiezingen zo weinig aandacht schonken aan high politics. High politics werd hier uitgelegd als de politiek van de lange termijn, die zich niet alleen liet inspireren door de lokale, nationale politiek (low politics), maar zeker ook door de ontwikkelingen in de context waarin Nederland zich moet manifesteren. Zo staat in nagenoeg alle recente verkiezingsprogramma’s dat de wereld enorm aan het veranderen is, maar missen de podcastmakers de vertaling van deze constatering in ideeën en maatregelen, met name op het gebied van veiligheid en bestaanszekerheid. Een voorbeeld: als gevolg van de startende oorlog tussen Rusland en Oekraïne hadden we in Nederland binnen de kortste keren te maken met een energiecrisis van formaat. De olieprijzen stegen tot recordhoogten, wat veel Nederlanders (met name de gelukkigen met een tochtig kasteel in eigendom) behoorlijk in de portemonnee hebben gevoeld. De vraag is, gelet op dit voorbeeld, wat mij betreft dan ook relevant welke scenario’s we voor ons zien als de oorlog in Israël zich op een negatieve manier ontwikkelt. De kans is immers dan ook zeer wel aanwezig dat de energieprijzen wederom tot recordhoogten stijgen. Het lijkt onverstandig om hier als aankomend regeringsfunctionaris niet over na te denken. Het is goed te beseffen dat de plannen voor low politics, gericht op het nationale niveau, niet zonder de context van de high politics (internationale context) kunnen.
Het stuur van de sneltrein
In veel organisaties zie ik een te grote aandacht voor de korte termijn en de problemen waar de organisatie intern mee worstelt. Goed, als we ernaar vragen, dan is wel bekend dat wet- en regelgeving aan verandering onderhevig zijn, maar hier wordt dan ook met name over geklaagd. “Wat krijgen we nu weer over ons heen?”, “Wanneer houdt het nu eens op?” en “Is het nou nooit genoeg met al die regels?”, zijn opmerkingen die we vaker horen. Mensen in deze organisaties voelen zich met name slachtoffer van hetgeen van buitenaf over hen wordt uitgestort. Ze zitten in een figuurlijke sneltrein, waarvan ze zelf niet aan het stuur zitten. Dit zie ik als goed te vergelijken met ‘low politics’, zoals in de podcast aan de orde kwam. Het is een wat mij betreft te smalle scope.
High compliance
Zoals in het hiervoor beschreven voorbeeld van de energieprijzen naar voren kwam: het loont om de blik ook wat meer op de langere termijn, de bredere context en de overall kwaliteit van risicobeheersing te richten. Dat betekent niet dat de organisatie zelf helemaal niet meer belangrijk is, maar wel dat er een perspectief bij komt. Dit is het perspectief van de grote lijnen, van de kwaliteiten en de zin van het bestaan van de organisatie, van ontwikkelingen die ons kunnen maken èn breken.
Immers, internationale regelgeving is voortdurend onderhevig aan veranderingen als gevolg van verschuivingen in internationale verdragen, handelsovereenkomsten en geopolitieke verhoudingen. Deze veranderingen kunnen, op basis van gewijzigde risico’s, aanzienlijke implicaties hebben op de regelgeving waar mensen en organisaties aan moeten voldoen. Voor het adequaat en toekomstgericht kunnen adviseren van de leiding van de organisatie is het voor de compliance officer van essentieel belang om bewust te zijn van deze bredere context en internationale krachtenvelden. Als we integriteitsrisico’s definiëren als het risico op het niet voldoen aan wet- en regelgeving èn gerechtvaardigde belangen van stakeholders, dan is het belang van het volgen van zowel wet- en regelgeving als de ontwikkelingen in belangen van stakeholders cruciaal voor de organisatie.
Kortgezegd: dit is het perspectief van de context waarin we als organisatie functioneren, het perspectief wat ik goed te vergelijken vind met high politics en daarom ook high compliance wil noemen.
Wat zie je?
Mijn oproep is dan ook om zo nu en dan als compliance professional de blik van de regeltjes, codes en dossiers te verruilen voor de blik op de grote lijnen, bredere context en overall beheersing van risico’s. Het zou interessante inzichten kunnen opleveren. Het is natuurlijk nooit zo dat je alle risico’s 100% kunt beheersen. Risico’s houden een element van onzekerheid, daar zijn het ook risico’s voor.
De vraag is echter wel hoe je als organisatie en ook jij als compliance officer met deze risico’s en de beheersing ervan omgaat. Dat begint het met het identificeren van de onzekerheden, wat lastiger wordt als je je te veel laat leiden door de waan van de dag. Misschien lijkt het jou op basis van deze inzichten wel verstandig om als organisatie nu aan het stuur te draaien zodat je straks op tijd de bocht hebt genomen. Denk aan de gevolgen van de steeds nijpender klimaatcrisis of de gevolgen van de steeds groter wordende onzekerheid en volatiliteit in de wereld. Om maar eens wat te noemen.
Ik wens je veel succes en waardevolle inzichten. Kun jij of kan jouw organisatie wel wat hulp gebruiken? Schroom dan niet om eens contact met ons op te nemen. Ook zou je eens kunnen kijken naar het programma van het Nationaal Compliance Congres dat we op 12 december organiseren, met als titel: ‘Van complexiteit naar realiteit – ‘Hoe houd je stand?’ Zien we elkaar daar wellicht?
