Eric Schuiling
Begin deze maand bezocht ik een zeer interessante lezing over Generatieve AI van Michael Wu PhD op Universiteit Nyenrode. In die presentatie refereerde Wu aan een uitspraak van Abraham Maslov: “Als alles wat je hebt een hamer is, begint alles om je heen eruit te zien als een spijker”. Dit deed me aan het compliancevakgebied denken. In welke mate maken compliance officers zich nu groter en belangrijker dan dat ze echt zijn? In welke mate stellen wij ons als compliance officers op als ‘de man of vrouw met de hamer, die overal een spijker in ziet?’
Eerlijk gezegd zie ik mezelf niet als de meest aangewezen persoon om deze vraag objectief te kunnen beantwoorden. Immers: “we gaan ook niet aan de kalkoen vragen wat we eten met kerst”. Toch kan ik het niet laten in ieder geval ook mijn beeld van te geven. En dat doe ik in deze blog met de duidelijke uitnodiging aan anderen, met name niet-compliance officers, om te reageren op deze vraag.
Is integriteit de hamer of de spijker?
Op verschillende manieren werd door een groot aantal partners van de door ICC georganiseerde ‘Week van de integriteit’ aandacht gevraagd voor integriteit. De boodschappen hadden in de meeste gevallen iets bemoedigend en hoopvols: ‘We willen met elkaar de wereld iets mooier maken en hierin willen wij het voortouw nemen’. Hoe mooi is het om deze boodschap vanuit verschillende hoeken van de maatschappij te horen weerklinken?
Centraal staat de waarde integriteit als iets positiefs en (zeer) nastrevenswaardigs. Maar is integriteit nu de hamer of de spijker in het verhaal? En als we het antwoord op deze eerste vraag weten, wat is dan de compliance officer?
Verliefd op het probleem
Op dezelfde inspirerende ochtend als eerder beschreven kwam, na de bijdrage van Michael Wu, Juliette Goetzee aan het woord. Zij besprak wat de consequenties zijn van AI in termen van kansen en bedreigingen voor de onderneming waar zij leiding aan geeft. In haar bijdrage had ze het over: “First, fall in love with the problem, not the solution!” Hiermee refereerde zij aan alle enthousiastelingen die vol energie aan het experimenteren zijn geslagen met AI. Op zich niets mis mee, maar het is volgens haar belangrijk te realiseren, dat voor het bedrijfsmatig toepassen van AI je jezelf eerst moet afvragen wat nu eigenlijk het probleem is dat je ermee te lijf wilt gaan. Bij voorkeur is dit een probleem van de klant dat jij helpt oplossen.
Verder geïnspireerd door deze tip van Juliette Goetzee vroeg ik me af: “Welk probleem lossen wij als compliance officers nu op voor onze klanten?” en daarmee: “Is een gebrek aan integriteit nu het probleem (de spijker) of moet ik integriteit als oplossing (de hamer) zien?”
De gedreven Compliance Officer
Ik heb, ook na stevig nadenken, nog geen keuze kunnen maken tussen hamer en spijkers als het om het indelen van integriteit gaat. Wat ik wel duidelijk waarneem, is dat veel compliance officers enorm gedreven met hun vak bezig zijn. Dit was ook duidelijk te merken tijdens het Nationaal Compliance Congres van 12 december in Amsterdam. Inspirerend!
Compliance officers voelen zich over het algemeen zeer betrokken bij de organisatie waarvoor zij werken en willen graag een stap harder zetten om de organisatie verder te brengen. Wat ik (helaas) ook zie, is dat veel compliance officers het ‘waarom’ van hun functie nog niet altijd even sterk onder woorden kunnen brengen. Dit maakt dat de compliancefunctie (ook helaas) nogal eens wordt gezien als een functie die eerder bijdraagt aan de al bestaande problemen dat het oplossen ervan. Dus tussen alle hoopvolle berichten is er ook af en toe, hier en daar, wel reden tot zorg.
De keuze voor de spijker
Al mijmerend (dank Edgar) denk ik daarom dat het misschien toch het meeste zin heeft om een keuze te maken voor de spijker: het gebrek aan integriteit als probleem. Compliance officers kunnen in veel gevallen steviger het probleem benoemen dat er al is of zou kunnen ontstaan in het geval integriteit niet als kernwaarde van de organisatie wordt doorleefd: “Wat zou hiervan de gevolgen kunnen zijn?”, Hoeveel pijn en schade gaat dit opleveren? Wat kan dit voor consequenties hebben voor de organisatie, de klanten en ook voor jouw carrière?”
Deze vragen zijn relevant om in een brede kring van betrokkenen te stellen, aangezien niet alleen voor compliance officers het adagium geldt om niet al te snel naar de oplossing te grijpen. Je kunt als goedwillende medewerker immers nog zo het beste voor hebben, maar als er geen probleem is èn wordt gevoeld, zijn er maar bar weinig mensen geïnteresseerd in een mogelijke oplossing.
Het vak dat niet in één vakje past
Compliance is voor mij bij uitstek het vak dat niet in één vakje past. Juist door een centraal bedrijfskundig vraagstuk als ‘vertrouwen’ vanuit meerdere perspectieven te bezien, bespreken en analyseren voegt de compliance officer waarde toe. Het is hierbij uitdrukkelijk niet het enkelvoudige juridische perspectief dat een enkele verstokte vakgenoot propageert dat organisaties werkelijk vooruit helpt. Met een kundige compliance officer als analist van problemen, adviseur voor passende oplossingen en kritisch monitor en tegenspreker aan je zijde kun je je als leider van welke organisatie dan ook gelukkig prijzen!
Dat vergt jongens en meisjes, mannen en vrouwen die niet terugdeinzen voor uitdagingen en problemen in vaak complexe omgevingen vol met mensen met verschillende belangen en stijlen. Mensen die niet alleen de nodige kennis hebben om het vak uit te oefenen, maar ook over de juiste vaardigheden, competenties, mindset en drive beschikken om vanuit de verbinding met anderen te werken aan die betere organisatie en mooiere wereld.
Ten slotte
Ben jij die compliance officer die ik net beschreef? Zo ja, dan ben jij de compliance officer om verliefd op te worden. Wees trots op je vak en help vooral je omgeving om eerst verliefd te worden op het probleem, alvorens jij mogelijke oplossingen aanreikt.
Ben jij die compliance officer nog niet? Geen nood, we kunnen immers allemaal nog wat leren. Ik kom graag met je in gesprek om te zien of, waar en hoe wij van het Nederlands Compliance Instituut jou kunnen helpen op weg naar dit ideaal.
Hele prettige feestdagen en een goede start van een waardevol, vreedzaam en vruchtbaar 2024 gewenst!
