Maak een verbinding tussen de Handreiking seksueel grensoverschrijdend gedrag en de Wet bescherming klokkenluiders

Afbeelding Maak een verbinding tussen de Handreiking seksueel grensoverschrijdend gedrag en de Wet bescherming klokkenluiders

Cora Wielenga

Dit voorjaar werd het prototype van de Handreiking Meldingen voor seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer gepubliceerd door regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld Mariëtte Hamer. De handreiking is ervoor bedoeld om werkgevers te helpen bij het voorkomen en met name bij het goed behandelen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De handreiking is een overzichtelijk opgesteld document waar in mijn optiek werkgevers baat bij kunnen hebben.


Prototype

De regeringscommissaris heeft bewust gekozen om een prototype te ontwikkelen, omdat zij graag gedurende 2023 vanuit ervaringsdeskundigen en experts hoort op welke punten de handreiking verbeterd zou kunnen worden. Op donderdag 14 september vond een expertmeeting plaats om feedback te bespreken. Wij waren aanwezig namens het Nederlands Compliance Instituut. Naast deze sessies spreken de regeringscommissaris en haar teamleden met andere organisaties die actief zijn op dit terrein. Een daarvan is Transparency International Nederland (TI-NL).


Transparency International

TI-NL geeft met name het advies dat er een betere koppeling gemaakt kan worden tussen de handreiking en de Wet bescherming klokkenluiders. Ik kan mij daar helemaal in vinden. Seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer kan namelijk aangemerkt worden als misstand wanneer het:

  • de handeling of nalatigheid niet enkel persoonlijke (individuele) belangen raakt en
  • er sprake is van oftewel een patroon of structureel karakter dan wel
  • de handeling of nalatigheid ernstig of omvangrijk is.

Wanneer er een betere koppeling wordt gemaakt, bied je de mensen die last hebben van grensoverschrijdend gedrag ook een mogelijkheid om vertrouwelijk of zelfs anoniem te melden. Dat zou niet mogelijk zijn zonder verwijzing naar de Wet bescherming klokkenluiders.

Daarnaast wijst TI-NL op de noodzaak voor meer preventieve maatregelen, een betere bescherming van de beschuldigde en op het bestaan van de werkgeversguidelines van TI-NL om een goed meldprogramma in te richten. Ook in deze aanbevelingen kan ik mij goed vinden.


Stoppen met de term ‘melder’

In aanvulling op bovenstaande zou het mijn inziens daarnaast goed zijn om in de Handreiking Meldingen voor seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer niet langer meer te spreken over ‘melders’ wanneer er bedoeld wordt dat iemand last heeft gehad van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Woorden zijn belangrijk. Het woord ‘melder’ roept de associatie op dat je moet melden. Niet zo verwonderlijk. Terwijl de meest wenselijke route is om te bekijken of je het gesprek nog kunt aangaan wanneer dat mogelijk is in de situatie. Bij melden ontstaat ook het beeld, dat degene bij wie je meldt het verder oplost, terwijl de benadeelde ook ècht nog vaak aan zet is.

Wij gebruiken om in ons model voor het beleid omgangsvormen en de klachtenregeling voor ongewenste omgangsvormen om die redenen al jaren niet meer de term ‘melder’.


Verbeterpunten

In de volgende editie van de handreiking die in 2024 gepubliceerd zal worden zal in ieder geval meer aandacht komen voor de preventieve taak die een werkgever heeft om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Dat is mooi, want dat is mijn inziens een goede investering die een werkgever kan doen. Daarnaast hoop ik dat in de volgende editie van de handreiking ook de volgende punten worden meegenomen:

  • Meer informatie over het bewandelen van de informele route (het gesprek aangaan met elkaar) in plaats van direct door te verwijzen naar de mogelijkheid om een klacht in te dienen.
  • Neem de tip op om in de gedragscode uit te gaan van positief geformuleerde waarden en normen, en niet alleen de ‘verboden’ op te nemen.
  • Heroverweeg niet alleen de term van ‘melder’, maar ook de term ‘beslistafel’.
  • Zorg er voor dat het slachtoffer de mogelijkheid heeft om invloed uit te oefenen op het proces. In de huidige handreiking lijkt het erop dat de ‘beslistafel’ alle keuzes maakt.
  • Geef werkgevers de tip mee om vooraf al een onderzoeksprotocol op te zetten, en niet pas naar aanleiding van een melding. Na een melding zou een werkgever een plan van aanpak kunnen opstellen voor het onderzoek, dat gebaseerd is op het onderzoeksprotocol.

Vragen

Heb je vragen over de samenhang tussen grensoverschrijdend gedag en de Wet bescherming klokkenluiders? Over het inrichten van een goed preventieplan? Neem dan gerust contact met mij op.

En mocht je meer willen weten over het uitvoeren van een goed en adequaat onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag. Neem dan gerust een kijkje op onze opleidingspagina van ‘Onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag’. Tijdens deze opleiding word je opgeleid tot goed opdrachtgever van een onderzoek dan wel begeleider van een dergelijk onderzoek.


Bron:

Handreiking Regeringscommissaris laat Wet bescherming klokkenluiders buiten beschouwing (transparency.nl)

Handreiking Meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer | Publicatie | Rijksoverheid.nl