?Evalueer product X en win? !? ?Wil je ons nog laten weten wat je vond van??? ?Evaluatie namens.. ?. Ik scroll door mijn mailbox en pak er zo drie mails uit die vragen om een reactie op een besteld product of gevolgde cursus. En dat is nog los van de pop-ups die opstarten als ik een app open: ?wat vind je van dit spelletje?, ?wat vond je van de laatste boodschappenbezorging?? Het lijkt wel alsof bij alles wat je doet of bestelt, er een tijdje later een evaluatieformulier in je mailbox verschijnt.
En nee: ik vul ze dan ook niet altijd in. Soms vind ik het echt een irrelevante vraag: wil je nou echt alweer weten wat ik van de zeep vind, die ik nu al jaren op rij bij jullie bestel? Soms is het gewoon een veel te lange lijst: ik heb geen zin om 10 minuten lang vragen te beantwoorden.
Als opleidingsinstituut een uitdaging. Want ook wij sturen die mails met evaluatieformulieren. En ook wij merken dat ze niet altijd worden ingevuld. En wat hebben we eigenlijk aan de scores?
Als opleidingsinstituut willen we weten hoe jij de opleidingsdag ervaren hebt. Met wat voor gevoel ga je naar huis, heb je het leuk gehad en als nuttig ervaren? We willen graag dat jij met een positief gevoel terugkijkt op jouw opleidingsdag, en als je tips hebt om die ervaring te verbeteren, dan horen we dat ook graag. We willen dus jouw reactie op de dag graag horen ? en die kun jij met ons delen via het evaluatieformulier.
Maar, daarmee zijn we er eigenlijk nog (lang) niet. Want wat wij natuurlijk daarnaast vooral willen weten: hoe nuttig was de opleiding nou echt? Bereiken we ons doel? Donald Kirkpatrick ontwierp een model met vier lagen van een training/opleiding evalueren om te beschreven op welke vier niveaus je naar een opleidingsevaluatie kunt kijken.
Op het eerste niveau (Reactie) meet je precies dat wat ik hierboven beschreef. Wat vond je van de dag, vond je het nuttig en leuk? Op niveau twee (Leren) gaat het om het meten welke kennis, vaardigheden of houding is veranderd. Wat heb je ontwikkeld en is dat in lijn met de verwachte leerdoelen? Je kan dat bijvoorbeeld meten door een toets of examen af te nemen: scoor je als deelnemer goed (of in elk geval beter dan voor de training), dan kun je als trainer/docent concluderen dat de training/opleiding effect heeft gehad. Maar, dat wil nog niet zeggen dat het geleerde dan ook in praktijk toe zal worden gepast. Dát meet je op niveau drie (Gedrag/overdracht). Dit raakt aan Transfer: wat neem je mee van datgene dat je in de opleiding hebt geleerd, wat pas je daadwerkelijk toe op de werkvloer? Hier wordt het dus al best ingewikkeld meten: je moet op de werkvloer onderzoeken wat er veranderd is. Nog een niveau hoger, niveau vier: Resultaten, wordt het echt interessant. Want wat nou als alle evaluatielagen daaronder positief zijn uitgepakt, maar als bedrijf of organisatie ben je eigenlijk geen stap verder bij jouw organisatiedoelen? heeft de opleiding dan zin gehad?
De niveaus bouwen dus op elkaar door en zijn vaak ook voorwaardelijk. Heb jij niks geleerd (niveau twee), dan zal je ook niets veranderen in jouw gedrag op de werkplek (niveau drie) en zullen de organisatiedoelen (niveau vier) ook niet direct dichterbij zijn gekomen.
Maar als een evaluatieformulier eigenlijk niet het effect van een opleiding meet en niet veel verder komt dan niveau een (reactie), waarom evalueren we dan op die manier? Natuurlijk omdat het de meest laagdrempelige en simpele manier van evalueren is, waar we wel veel informatie uit kunnen halen. Door te vragen wat jij het meest nuttig en leerzaam vond, moedigen we je ook aan te reflecteren op de opleidingsdag. Met wat voor gevoel ga je naar huis, voel je je bijvoorbeeld comfortabel en enthousiast of juist onzeker doordat je nu weet hoe complex een onderwerp is? Door goed te reflecteren en na te denken wat je hebt gehad aan de opleiding en hoe je dat in praktijk kan toepassen, stimuleren we die transfer naar de werkplek.
Je hebt er dus zélf iets aan, om een evaluatieformulier in te vullen en even stil te staan bij wat je net gedaan en geleerd hebt. Als opleider hebben wij er iets aan: het helpt ons te toetsen of jouw ervaringen kloppen bij onze verwachtingen van de dag. Tips en feedback helpen ons de opleiding steeds verder te verbeteren. En uiteraard hebben toekomstige deelnemers er iets aan, zij profiteren van de doorgevoerde verbeteringen.
Dus, krijg je een evaluatieformulier van ons of vragen wij aan het einde van de dag om een reactie? Wij hopen dat je die invult en denken ook dat jij er wat aan hebt om daar echt even serieus bij stil te staan. En weet ook: wij stoppen natuurlijk niet bij niveau één, maar onderzoeken ook mogelijkheden om op de andere niveaus te evalueren, bijvoorbeeld door na een paar maanden nog eens van jou als deelnemer of opdrachtgever te horen wat er uiteindelijk in praktijk met de opgedane kennis en vaardigheden is gedaan.
En wil je deze blog evalueren? Feedback of reacties zijn van harte welkom, maar wel zonder evaluatieformulier.