Ik heb het tijdens mijn studententijd regelmatig voorbij zien komen: pilletje hier, snuifje daar. Maar zoals je je misschien wel kunt voorstellen na het lezen van mijn twee eerdere verhalen, bleef ik er altijd ver vandaan. Ook al was ik met mijn vriendengroep onderweg in de kroeg, club of festival: iedereen wist dat ze het mij niet moesten aanbieden. Vreemd eigenlijk, dat veel van mijn vrienden zich wel opwinden over de drugscriminaliteit in Nederland, maar toch af en toe een pilletje of snuifje nemen. “Waar denk je dat dat pilletje of snuifje vandaan komt?” vraag ik hen dan wel eens in gedachten. Maar na een paar keer deze discussie gevoerd te hebben zijn we tot de vaststelling gekomen, dat we het niet met elkaar eens gingen worden. Dus we laten het onderwerp op de parkeerplaats en iedereen doet gewoon waar hij zin in heeft. Zo blijft het ook gezellig en dat is ook wat waard. Het blijft tenslotte wel je studietijd en daar moet je van genieten, dat vonden mijn vrienden ook.
Maar toch liet het gevoel van hypocrisie mij niet los. Het verband niet zien tussen je eigen gebruik en het enorme probleem van drugscriminaliteit in Nederland gaat er bij mij niet in. Met ouders die betrokken waren bij drugstransporten en een vriendin die aan zwaar drugsgebruik in de verkeerde scene terecht is gekomen heb ik mijn portie wel gehad. Ouders voor een lange tijd de bak in en mijn jeugdvriendin overleden aan een overdosis. Ik heb me aan het einde van mijn studie voorgenomen, dat ik er iets aan wilde doen. Niet dat ik zo naïef was dat ik dacht dat ik het hele drugsprobleem wel even ging oplossen, maar ik wilde wel een belangrijke bijdrage leveren. Met mijn studie Bedrijfseconomie kon ik prima terecht bij één van de grootste banken van Nederland. Juist doordat ik wist hoe bedrijven werken, bijvoorbeeld welke goederen- en geldstromen je kunt tegenkomen, kon ik vrij snel aan de slag op de afdeling van specialisten die gericht waren (en zijn) op het detecteren van financiële criminaliteit. Bij de meeste criminele geldstromen zijn bedrijven betrokken. Slechts een klein aandeel gaat via enkel particuliere rekeninghouders. Dus perfect om daar het verschil te gaan maken.
Ik vind het wel grappig dat ik, juist ik, als zoon van een Teamleider Beveiliging van de haven, nu als FEC analist aan de slag ben. Ik ben zeer gedreven om anderen de ellende die ik heb moeten doorstaan te besparen. “Maar,” zo las ik ook al in de krant: “ zo lang er vraag blijft, zal er aanbod zijn.” Dus ik maak me geen illusies. Het is een kat- en muisspel. En ik moet vaak veel meer dagen investeren in speuren dan dat ik echt wat vind. Maar àls ik dan iets vind, dan ga ik er ook helemaal voor. “Met wortel en tak uitroeien”, dat is mijn motto als het om financiële criminaliteit gaat. Er gaat namelijk een wereld van grote ellende achter schuil: drugshandel, prostitutie, mensenhandel, noem maar op. Als ik dit ook maar een klein beetje kan helpen verminderen, dan vind ik dat het mijn opgave is om dat te doen en alles te geven.
De vriendschappen uit mijn studietijd verwaterden toch. Misschien ook wel logisch. “Dat is toch ook vrij normaal” zei mijn buurvrouw, die ik eigenlijk inmiddels een beetje als mijn tweede moeder ben gaan beschouwen. “Ieder gaat zijn eigen weg.” Dat is natuurlijk ook wel zo, maar voor sommige wegen zouden we mensen moeten behoeden vind ik. Vrijheid is belangrijk, maar als mensen zich onwetend in zo veel ellende storten, dan hebben wij een opdracht om hen te informeren en te behoeden voor deze fouten. Misschien had Marijke dan nog wel geleefd. Misschien waren mijn vader en moeder dan nog wel op tijd tot het inzicht gekomen dat wat ze deden niet verstandig was…maar ja. Het is ook dagdromerij, want het is nu eenmaal niet anders. We kunnen niet herstellen wat er gebeurd is.
En juist daarom wil ik ervoor zorgen dat ik gewoon de beste analist ben. Ik zou het toch wel erg vervelend vinden om achteraf te horen dat er toch iets mis was met één van de dossiers die ik eerder heb doorgelicht. Noem het beroepstrots of gewoon ambitie, maar dat gaat mij gewoon niet gebeuren. Daarom wil ik ervoor zorgen dat ik altijd over de laatste kennis beschik.
Neem nou bijvoorbeeld de cryptocurrencies. Dat is een parallelle financiële wereld, waar eigenlijk vrij beperkt toezicht op is. Natuurlijk, met de Europese witwasrichtlijnen is er wel wat veranderd, maar toch. De vraag is of dat allemaal voldoende is om het witwassen langs deze wegen tegen te gaan.
Sowieso is het aantal transacties dat banken jaarlijks moeten monitoren ongelofelijk groot. Ik hoorde laatst dat het gaat om vele miljarden. Dat houdt je niet vol als je daar geen goed geautomatiseerd systeem voor hebt. Het inzetten van kunstmatige intelligentie is ook onontbeerlijk lijkt me. Niet dat ik er veel verstand van heb, maar het lijkt me wel mooi om daar meer over te weten.
Het is trouwens ook echt gaaf, dat mijn bank één van de initiatiefnemers is voor de oprichting van Transactiemonitoring Nederland (TMNL). Dat is een soort samenwerkingsverband tussen vijf grote banken om deze immense stroom data te analyseren. In mijn ogen echt noodzakelijk, omdat je bij veel onderzoeken die we uitvoeren geld gewoon overgemaakt ziet worden naar rekeningen bij andere banken. En dan kun je er nets meer mee, dan ben je het zicht kwijt. TMNL is opgericht om dit zicht te verbeteren en zo nog meer witwasconstructies bloot te leggen.
Ik weet dat de druk op banken in Nederland groot is. Aan de andere kant, we zijn nu al zo lang bezig met het onder controle krijgen van dit ‘dossier klantintegriteit’… Op zich vind ik het ook wel logisch dat de maatschappij zich af en toe afvraagt hoe lang het nog moet duren voordat we alles hebben doorgenomen. De druk op de bestuurders van banken neemt toe, zelfs zo erg dat het erop begint te lijken dat ze ook persoonlijk strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld. Dat gaat ver hoor. Ik vraag me wel eens af: “Als het nu begint bij de bestuurders, hoe lang duurt het dan nog voordat ze ook individuele analisten strafrechtelijk gaan vervolgen als ze een signaal hebben gemist?”
Nou ja, misschien moet ik me ook niet al te veel zorgen maken nu. Dat leidt ook alleen maar af. Ik kijk wel erg uit naar de AML Online Summit van het Nederlands Compliance Instituut eind juni. Ik kijk ernaar uit om door experts bijgepraat te worden op de bovenstaande thema’s. Ontmoeten we elkaar daar misschien?
Witwassen is geen misdaad zonder slachtoffers. Er gaat een heleboel ellende achter schuil. Daarom moeten we witwassen blijven bestrijden. Misdaad mag niet lonen.
Ben je geïnteresseerd in verhalen over witwassen? We raden je aan om de ‘Memoires van Edje van Utrecht’ te lezen. Je kunt ze gratis downloaden met deze link.
Wil jij bijgepraat worden over vier actuele thema’s op het gebied van witwasbestrijding? Schrijf je dan in voor de AML Online Summit. Graag zien we je daar!
Het onderstaande verhaal is een fictief verhaal ter illustratie, alle eventuele overeenkomsten met de realiteit of historische feiten zijn op toeval gebaseerd.