Sinds de eerste editie in 2018 hebben we als organisator van het Nationaal Anti-witwascongres al veel verschillende sprekers, docenten en deelnemers mogen ontvangen. Het is goed te merken dat een congres als dit nog steeds relevant is voor zo veel mensen die zich betrokken voelen bij de strijd tegen witwassen en terrorismefinanciering.

Iedere keer  als we met de planning starten is het een uitdaging om de vraag te beantwoorden: “Wat is nu het centrale thema van het NAWC van dit jaar?” Immers, er zijn zoveel verschillende invalshoeken en zoveel verschillende mogelijkheden, dat je haast door de bomen het bos niet meer ziet. En dat gevoel zien we ook wel eens bij anderen de kop op steken.

Op zulke momenten is het goed terug te gaan naar de basis: Waar is het allemaal om te doen? Wat is nu het eigenlijke doel van dit alles? Dat lijken we in alle drukte van nieuw beleid, nieuwe procedures en systemen wel eens te vergeten. Beleid, procedures en systemen zijn middelen en geen doel op zich. Dit is zeker geen diskwalificatie van alle mensen die zich hiermee bezig houden, in tegendeel. Het zijn belangrijke, zo niet onmisbare, elementen van een effectieve aanpak.

Enkele dagen voor de start van de vijfde editie van het NAWC op 6 juni 2023 publiceerde de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) op haar website het volgende nieuwsbericht:

Bonafide klanten kunnen straks eenvoudiger een bankrekening openen en zullen minder vaak lastige vragen van hun bank krijgen. Tegelijkertijd blijven banken het criminelen moeilijk maken om het financiële systeem te misbruiken. Dat is het belangrijkste resultaat van de serie rondetafelgesprekken tussen banken en toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) over een meer risicogebaseerd klantonderzoek om witwassen te voorkomen. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) publiceert als eerste resultaat nu een vijftal standaarden die heldere uitgangspunten bieden voor banken om hun rol als poortwachter proportioneel en met focus op de echte risico’s uit te voeren.

Bron: Website NVB, 30 mei 2023

Je zou haast zeggen dat er sprake is geweest van ten minste enige afstemming over de publicatiedatum van het bovenstaande nieuws, maar niets is minder waar. Het kwam echter wel als geroepen, want het thema van het NAWC van dit jaar was ‘mensenwerk’. Hoeveel je ook wilt automatiseren, het risicogericht beoordelen van klanten en hun dossiers is en blijft mensenwerk. Het vraagt de betrokkenheid van een mens om een goede, risicogebaseerde afweging te maken. Lang niet altijd komt dit bij klanten zo over, aangezien vaak wordt verwezen naar regels, systemen en procedures.

Dat mensenwerk zeker geen garantie is voor 100% succes werd door verschillende sprekers verduidelijkt. Al bij de opening van het congres maakte Burgemeester Aboutaleb vanuit zijn eigen ervaringen duidelijk dat we een menselijker beoordeling moeten maken, waarbij we tegelijkertijd onze naïviteit moeten laten varen. Gedurende de dag hebben verschillende sprekers tijdens plenaire en themasessies hun visie gedeeld op de verschillende elementen van de witwasproblematiek en hun voorstellen om deze op te lossen. Medewerkers van het Nederlands Compliance Instituut waren bij deze sessies aanwezig en hebben van iedere sessie een verslag geschreven. Deze verslagen zijn hieronder te lezen.

Ik bedank nogmaals alle collega’s die bij het organiseren van dit bijzondere evenement betrokken zijn geweest. Natuurlijk ook een hartelijk dankwoord aan alle deelnemers die met elkaar dit congres wederom mogelijk hebben gemaakt.

Alle lezers van dit verslag wens ik veel leesplezier. Graag verwelkom ik je graag tijdens de zesde editie van het Nationaal Anti-witwascongres of tijdens één van onze andere bijeenkomsten of opleidingen.