We leven in een wereld waarin door middel van de inzet van techniek steeds meer mogelijk wordt. Een ontwikkeling die een enorme invloed heeft op ons dagelijks leven is kunstmatige intelligentie (in het Engels Artificial Intelligence, ook wel afgekort tot AI). AI zit in onze smartphone, het helpt ons bij het doen van onderzoek en het stellen van een medische diagnose, maar ook bij het shoppen. Wat is AI? AI is technologie waarbij computers opdrachten uitvoeren waarvoor normaliter menselijke intelligentie nodig is. Verschillende vormen van AI kun je op meerdere manier van elkaar onderscheiden. Eén ervan is de verdeling in de varianten narrow en general AI. De eerste variant is al flink in ons dagelijks leven ingeburgerd, denk aan zoekmachines, robot-stofzuigers, spamfilters en grasmaaiers. Narrow AI heeft zich snel ontwikkeld en wordt tegenwoordig ook ingezet bij stem- en gezichtsherkenning, het doen van onderzoek en het signaleren van patronen. De tweede variant van AI is de general-variant, dit is volledig ontwikkelde kunstmatige intelligentie die in de nabije toekomst volledig los van de mens kan bestaan.
Ethisch kader
AI biedt geweldige mogelijkheden om nieuwe bedrijfsmodellen te creëren en om aan klantbehoeften te voldoen, maar het gebruik ervan heeft ook een keerzijde. In de verzekeringssector is er in de loop van de tijd ook een debat ontstaan omtrent de inzet van AI. DNB en AFM waarschuwden de verzekeringssector al voor de risico’s van de inzet van AI. Het verbond van verzekeraars wil voorkomen dat een computer bepaalt of je wel of niet kunt verzekeren, vandaar dat zij een ethisch kader opstelden. Het ethisch kader is gebaseerd op uitgangspunten van de High Level Expert Group on Artificial Intelligence, een adviesorgaan van de Europese Commissie. Data verzamelen is de basis van het werk van verzekeraars om premies vast te stellen en risico’s in te schatten. Alleen wanneer de toezichthouder, wetgever en klant voldoende vertrouwen hebben in een correct gebruik van data, zijn de verzekeraars in staat om nieuwe technologieën toekomstig bestendig in hun bedrijfsprocessen te verwerken, daarom is het gebruik van het ethisch kader essentieel.
Het ethisch kader bestaat uit een tal van vereisten, met uitgangspunten waar verzekeraars mee aan de slag kunnen gaan. Het centrale uitgangspunt bij deze vereisten is het klantvertrouwen. Het ethisch kader is een hulpmiddel voor verzekeraars om een zorgvuldige afweging te kunnen maken van de data gedreven technieken die zij willen toepassen. Wanneer een bepaalde datatechniek wettelijk is toegestaan, maar strijdig is met uitgangspunten van het ethisch kader dan zou de verzekeraar deze techniek niet toe moeten passen. Het ethisch kader richt zich op het nemen van bewuste (ethische) beslissingen over de inzet van datatechnieken.
Zelfregulering
Na een implementatiefase van een half jaar wordt het ethisch kader vanaf 1 januari 2021 onderdeel van de vernieuwde zelfregulering van het verbond van verzekeraars. De zelfregulering is bindend voor alle leden van het verbond en wordt getoetst door de onafhankelijke Stichting toetsing verzekeraars, de eerste audits door Stv vinden plaats in 2023. Door middel van het uitgeven van een gedragscode, het organiseren van kennisbijeenkomsten en het ethisch kader wil de verzekeringssector grip houden op de inzet van big data binnen de sector.